Bu hafta masalların büyülü dünyasındayız… Konuğum Gülden Görgülü. Oğlu Ege’ye anlattığı masallarla çıktığı yolda 350 masala imza atmakla kalmamış, www.hikayemasal.com sitesini kurarak bu masalların tüm çocuklara sesli olarak ulaşmasını da sağlamış. Masalsız çocuk kalmamasını dileyen Gülden’in o güzel enerjisiyle masalların büyüsüne dalmaya hazır mısınız?
Masallar ve çocuk gelişimi
Masallar, hayaller aracılığıyla, gerçek hayatın korkularıyla yüzleşmeye yardımcı olan hayal gücüne dayalı hikayelerdir. Çocuğun aşina olmadığı karakterler olsa da ele alınan sorunlar ve duygular genellikle çocuğun da deneyimlediği, belki de ifade edemediği duygulardır. Bu açıdan masallar çocuklara, kendilerini açıkça ifade edemedikleri, gerçekten kafa karıştırıcı ve zor duyguları anlamalarına yardımcı olur.
Masallarda yaratılan dünyalar, siyah beyazdır, doğru ve yanlışı, iyiyi ve kötüyü net olarak görebilirsiniz. Masallar, çocukların hayatın her zaman kolay olmadığı, işlerin yanlış gidebileceği ve insanların her zaman onun için en iyi olanı yapmayacağını keşfettikleri güvenli alan oluştururlar. Hayatı herkes için zorlaştıran kötü üvey anneler, cadılar, kurtlar da bu yaşam dersine katkı sağlarlar. Dünyada kötü insanların olduğunu öğrenmek, çocukları gerçek hayata hazırlar. Hayatın her zaman kolay olmadığını, diğer insanların onu her zaman anlamayacağını ya da her istediğini yapamayacağını öğrenirler. “İyi” karakterler genellikle masalın sonunda ödüllendirildiği için de nazik, düşünceli ve kendi olmanın önemini anlarlar. Büyük sorunlar, sıradan karakterler tarafından çözülür. Böylece çocuklar kendi güçlerinin farkına varırlar.
Örneğin Çirkin Ördek Yavrusu’nda çocuklar, diğerlerinden farklı olduğu için tüm ördek yavrularının tarafından dışlanan karakteri görürler. Uyumsuzluk hissini öğrenir ve anlarlar; Aslında bu, okulun ilk günlerinde onların hissettikleri korkularının bir ifadesidir. Böylece hem kendi duygularını anlarlar hem de empati kurmayı öğrenirler. Hikaye ilerledikçe farklı olmanın yanlış olmadığını, farklılıklarından dolayı insanları yargılamamak gerektiğini ve insanların hayatta nasıl da geliştiklerini, önemli olanın kendi içindeki gücü ve güzelliği bulmak olduğunu öğrenirler.
Hangi masallar çocuğunuzun yaşına daha uygun?
Masal, hayal gücünü zenginleştirirken, hayatın gerçeklerini anlamasına yardımcı olur ve manevi değerleri öğrenmesini sağlar. Burada önemli olan çocuğun yaşına uygun masalı seçebilmektir.
Hemen hemen her masalda, çözülmesi gereken bir sorun vardır. Sorun ne kadar basit olursa, masal küçük yaştaki çocuklar o kadar uygundur. Ya da kötülük ne kadar büyükse, masal da o kadar büyük yaştaki çocuklar daha uygun olur. Aynı mantığı sorun için bulunan çözümün basitliği ile de yürütmek mümkün.
Üç yaşın altındaki çocuklar henüz soyut düşünce kavramını algılayamazlar. Hayal gücü kullanımları yok denecek kadar azdır. Etrafındakileri taklit ederler ve keşfederler. Çevrelerinde olan bitenlerle ilgilidirler. Bunun için günlük yaşamlarıyla ilgili hikayeler gelişim ihtiyaçlarını karşılar. Hayvanların yer aldığı masallar da bu yaş grubunun dikkatini çekebilir. Kısa olan masallar tercih edilmelidir.
3-4 yaşındaki çocuklar daha çok tekrarlamayı severler! Her şeyi tekrar tekrar yaparlar! İçinde tekrarlayan olayların olduğunu masallar onlar için biçilmiş kaftan misali. Öğütler içeren masallar okunabilir.
4 yaşında, çocuk yavaş yavaş çatışmaları fark etmeye başlar. Basit çatışmalara ve kolay çözümlere sahip hayatı, dünya düzenini anlatan masallar doğru seçimlerdir.
5 yaşında abartıya kaçmayan kötü karakterlerin olduğu masallar okunabilir.
6 yaşından itibaren zorluklar yaşayan ana karakterin hikayesini takip edebilirler.
Çocuğunuzun ileride bir kitap kurdu olmasını istiyorsanız ilgisini çekmeyen masallarda ısrar etmemelisiniz. Tabi bir de kitap okuyarak model oluşturmalısınız.
Gülden Görgülü Kimdir?
Ankara’da doğdum, beş yaşıma kadar babamın öğretmen olması sebebiyle Çorum Çakırköy’de yaşadım. Hayal gücümün lojmanımızın kümes ve bahçesinde atıldığına; köy yaşantısının basitliğinin ve sadeliğinin içime kalıcı hayal gücü tohumlarını attığına inanıyorum. Günümüzün hızlı yaşamında her şey bu kadar hızlı tüketilirken maalesef kimsenin ne kitap okumaya ne de hayal kurmaya vakti kalmadı. Bu nedenle oğluma anlattığım masallarla çıktığım yol ile herkesin içine hayal gücü tohumunu bırakmak istedim.
Gülden’in son masal kitabı:
“Her şey bir hayalle başladı,” diyor Gülden…
Korona günlerinde hayal kurmanın önemi kendini iyice gösterdi. Hayaller hayatımız oldu, ya olmasaydı! Hayatın gerçekleriyle hayat bizi köşeye sıkıştırmaz mıydı? Hayaller yaşadığımız dört duvarı kırıp bizi özgür kıldı. İçimizdeki renkli balonların sönmeye meğilli olduğu korona günlerinin başladığı günlerde çıkan “İçimizdeki Renkli Balonlar” kitabımla hayatta bir çok şeyin çözümü olduğunu, ihtiyacımız olduğunda yardım istemekten çekinmemiz gerektiğini hatırlatmak istedim; hem çocuklara, hem büyüklere…
Bengi Gencer’in resimlediği kitabı çocuklara Potikare Yavınevi ulaştırıyor.
Masalsız çocuk kalmasın diye cıvıl cıvıl bir masallar diyarı:
www.hikayemasal.com adlı sitemde 350’ye yakın masallarımı ben ve gönüllü arkadaşlarım seslendirdi. Yazdıkça da seslendirmeye devam edeceğiz. Ayrıca sitemdeki “Sizden Gelenler” bölümü masal yazıp da seslendirmek isteyenler için açmış olduğum bir bölüm. Bu bölümde herkesi masal yazmaya ve seslendirmeye teşvik etmek istiyorum.
“Kitap okumadan yatmak yok, masal dinleyip yatmak var!”
Android ve IOS uygulamam ile de masallarıma kolay erişimi sağlamaya çalışıyorum. Bir annenin oğluna yazdığı, gönüllü kişiler tarafından seslendirilen birbirinden farklı ve hiç bir yerde bulamayacağınız masalları çocuğunuza rahatlıkla dinletebilirsiniz. Masalları cihazınıza bir kez indirdikten sonra, internet bağlantısı olmadan da dinleyebilirsiniz. Uygulamadaki ekran karartma ve peşpeşe masal dinleyebilme özelliği de kullanımda kolaylık sağlıyor.
Masalsız çocuk kalmamasını diliyorum.