Kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için neler yapmalı?
Okuma alışkanlığı da, her alışkanlık gibi, ne kadar erken başlanır ve çok tekrarlanırsa ve çocuğun önündeki model ya da modeller ne kadar güçlüyse o kadar hızlı ve tutarlı gelişecektir. Bu nedenle bize göre, bebeklik döneminden itibaren çocuğun kitaplarla “iletişim kurmasına” izin vermek gerekir.
Bu konuya bilimsel bir yaklaşım için Davranış Bilimleri Enstitüsü’nün şu yazısına bakabilirsiniz.
Bizim hem anne, hem de farklı yaş gruplarından çocuklarla sürekli okumalar yapan kişiler olarak tecrübelerimiz ise şunu söylüyor :
Çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmak için onların bizlerden farklı bireyler olduğunu kabul etmek ve önyargılardan sıyrılmak önemli. İyi Cüceler’de bazen önerdiğimiz kitaplarla ilgili “bunun resimleri korkunç”, “yazılar çok karışık”, “benim çocuğum bunu anlamaz” gibi tepkiler alıyoruz. Tabii bu tepkiler genellikle anne-babalardan geliyor, dolayısıyla çocuklar o kitapları hiç göremeden direkt elemiş oluyorlar. Bizim önerimiz, çocuğun önüne birkaç kitap koyup seçimi onun yapmasına izin vermek yönünde. Bu yöntemi her yaştan bebeğe ve çocuğa uyarlamak mümkün. Sizin çok beğendiğiniz bir kitap çocuğunuza farklı şeyler çağrıştırdığı için kabul göremeyebileceği gibi, tam tersi de yaşanabilir. Tabii farklı dönemlerde yeni fırsatlar sunarak –ya da eski fırsatları yaratıcı bir şekilde tekrar önlerine getirerek– çeşitliliği artırabilirsiniz.
Peki çocuğunuza ya da çocuğunuzla kitap seçerken nelere dikkat etmelisiniz?
Özellikle yazısı olan kitaplarda en önemli olgulardan birisi doğru dil kullanımı. Bu şartın sağlanmadığı durumlarda hem siz okurken zorlanıyorsunuz, hem de çocuğunuz bu durumun hemen farkına vardığından kitaptan soğuyabiliyor. Bunun dışında tabii ki temel ahlaki değerleri (sevgi, yardımseverlik, dostluk, paylaşmak, dürüstlük, vs.) desteklemesi –özellikle erken çocukluk döneminde- önemli. Resimli kitaplar da ise seçim kriteri bize göre çok öznel; yine de, özellikle okuma yazma bilmeyen çocuklarda (ve bebeklerde) size üstünde konuşma fırsatı veren, yani bir hikayesi olan görsel anlatım tercih edilebilir.
Bize en çok sorulan sorulardan biri de “Yaşa göre kitap mı? Okuma seviyesine göre kitap mı?”
Siz bir kitabı çocuğunuzla tanıştırdığınızda, o kitabın kendisi için uygun olup olmadığının sinyallerini yine en iyi çocuğunuzdan alırsınız. Kendi açınızdan düşünün; farklı bir kitabı hayatınızın farklı evrelerinde okuduğunuzda aynı şeyleri mi hissettiniz? Dolayısıyla katı kuralların yerine, çocuğunuzun tepkilerini doğru gözlemleyip, ona göre hareket etmek yararlı olabilir. Biz artık klasikleşen Salı ve Pazar okumalarımızı karma yaş gruplarıyla yapıyoruz ve bunun da çok faydasını gördük. Ancak yine de bizim görüşlerimizin tamamen tecrübeye ve kendi okuduklarımıza dayalı olduğunu da unutmamalı; akademik bir yönü yok yani.
İyi Cüceler Çocuk Kitabevi 2009 yılında açıldı; 2011 yılından bu yana ise Caddebostan’daki yerinde faaliyet gösteriyor. İyi Cüceler İstanbul Anadolu Yakası’nın sadece çocuklara yönelik olarak açılan ilk kitapçısı; şu anda da Anadolu yakasında, kendi yarattığı konseptteki tek çocuk kitapçısı olma özelliğini koruyor.
İyi Cüceler’de 0-14 yaş grubuna yönelik kitap, oyun ve oyuncaklar ile kırtasiye malzemesi bulmak mümkün. Bizi diğer kitabevlerinden ayıran en temel fark, misafirlerin (ya da bizim deyimimizle “cüce” ve “devlerimizin”) bizi bir danışman olarak görmeleri. Biz İyi Cüceler’de piyasadaki “tüm çocuk kitaplarını” ve “tüm oyuncakları” satmak iddiasında değiliz. Bizim için önemli olan, kitabevimizin, ailelerin çocuklar için bilinçli kitap ve oyuncak seçimi yapabilmelerine olanak sağlayacak bir ortam yaratması. Bunun yanı sıra bir kültürel buluşma noktası olmayı da hedefliyoruz; bu amaçla farklı atölyeler, müzik dinletileri, sergiler de düzenliyoruz.
İyi Cüceler’de bir gün…
terazilastikcimnastik.com 